Τα Ρουσάλια είναι τα κάλαντα του Πάσχα, που τραγουδούσαν στο Βραχώρι (Αγρίνιο), ίσως και σε άλλες περιοχές,
όπως στα Μέγαρα (βλέπετε ανωτέρω βίντεο), τους προεπαναστατικούς χρόνους και τις πρώτες δεκαετίες μετά την επανάσταση. Η αναφορά σε τουρκοπούλες και εβραιοπούλες είναι ενδεικτική πάντως του Βραχωριού όπου, όπως είναι γνωστό, ήταν έντονη η παρουσία Τούρκων προυχόντων και εβραίων εμπόρων. Τα Ρουσάλια έχουν, όπως λέγεται, τις ρίζες τους στους Ρωμαϊκούς χρόνους. Τότε ονομάζονταν "Ροζάρια" (από το λατινικό rosa=τριαντάφυλλο). Στα βυζαντινά χρόνια πήρε την ονομασία "Ροζάλια" για να καταλήξει στα νεότερα χρόνια, στην περίοδο της τουρκοκρατίας με το όνομα "Ρουσάλια".
Σήμερα το έθιμο διατηρείται στα Μέγαρα. Σύμφωνα με το τυπικό που τηρείται στα Μέγαρα, ο πρώτος του χορού κρατάει ένα κοντάρι μ' ένα λουλουδένιο σταυρό, που στο κάτω μέρος του κρέμεται ένα μεταξωτό μαντήλι (καλαμάτα), ενώ ο τελευταίος, o σαχανατάρης βαστάει ένα καλάθι (καρτάλι στα μεγαρίτικα) στο οποίο βάζουν κόκκινα αυγά, κουλούρια και χρήματα. Είναι δηλαδή ο ταμίας της παρέας.
Οι στίχοι που τραγουδιούνται είναι οι εξής:
"Τα Ρουσάλια"
Καλώς σ' έβραμε αφέντη, άρχοντά μου και λεβέντη Να στα πούμε τα Ρουσάλια, πέστε τα ρε παλικάρια Να στα πούμε σένα πρώτα, που σε βρήκαμε στην πόρτα Και ξυστέρου της κυράς μας και της ρουσοπέρδικάς μας Κάτω σ' ένα περιβόλι, δάφνη και μηλιά μαλώνει Δάφνης πήρα εγώ κλωνάρι, να με πάρει το ποτάμι Να με πάει δύση-δύση, κάτω στη γιαλέρνια βρύση Όπου πλένουν οβριοπούλες, καματίζουν τουρκοπούλες Βάλε το δεξί σου χέρι, μες στην αργυρή σου τσέπη Βγάλε το εικοσιπεντάρι, δος το του σαχανατάρη Να σας πούμε Χριστός Ανέστη, που ετάφη και ανέστη.
Από το παραπάνω τραγούδιακούτε, με το άνοιγμα της σελίδας, τους στίχους "Να στα πούμε τα Ρουσάλια, πέστε τα ρε παλικάρια Να στα πούμε σένα πρώτα, που σε βρήκαμε στην πόρτα" (πηγή: Μουσικό λαογραφικό αρχείο Μέλπως Μερλιέ)
Εκτύπωση
