Ιδέες και απόψεις του καλλιτέχνη:

Χαρακτηριστικά των ιδεών και των αντιλήψεων του Αγρινιώτη καλλιτέχνη αποτελούν οι απαντήσεις του σε συνέντευξη που έδωσε σε μεγάλη Αθηναϊκή εφημερίδα. Σταχυολογούμε αποσπάσματα:

Τι νόημα έχει να ζωγραφίζει κάποιος ρεαλιστικά, την εποχή της φωτογραφίας;

«Αισθάνομαι σαν να με ρωτάτε τι θέλουμε και καλλιεργούμε ακόμη λαχανικά την εποχή των υπεραγορών και των τυποποιημένων προϊόντων. Το ερώτημα, όμως, ουσιαστικά, εκφράζει την αγωνία που έχει αυτός που ρωτά, σε σχέση με το τι είναι η τέχνη. Φαίνεται, όμως, σαν ο ερωτών να πιστεύει παράλληλα ότι η ζωγραφική ήταν ανέκαθεν μια προσπάθεια των ανθρώπων να κάνουν κάτι σαν αυτό που κάνει ευρέως η φωτογραφία σήμερα. Σαν να εξισώνουμε τη ζωγραφική με μια οποιαδήποτε εικόνα που αντιγράφει την πραγματικότητα. Σ' αυτή την περίπτωση, η ζωγραφική, ιδιαίτερα σε μια εποχή διάδοσης και μαζικοποίησης της παραγωγής αυτόματων εικόνων, χάνει έναν ουσιαστικό λόγο της ύπαρξής της. Και αποτέλεσμα αυτής της απώλειας είναι να έχει υποκατασταθεί και η ίδια η ζωγραφική από εικόνες της ζωγραφικής, εμποδίζοντάς μας να προσεγγίσουμε οποιοδήποτε άλλο νόημα θα μπορούσε να έχει η υλική της υπόσταση....

Γιατί βάζετε το ταλέντο σας στην υπηρεσία μιας «συντηρητικής» ζωγραφικής και δεν ακολουθείτε την πρόοδο της τέχνης; Δεν σας αφορά ως καλλιτέχνη;

«Κατ' αρχήν, το ταλέντο που μου αναγνωρίζεται, είναι επειδή κάνω αυτό ακριβώς που κάνω, μ' αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να κάνω τίποτε διαφορετικό. Όσο για την "πρόοδο" που αναφέρατε, είναι χαρακτηριστικό ενός άλλου τρόπου αντίληψης του κόσμου. Της επιστημονικής σκέψης. Ζητάμε συνεχώς πρόοδο και στην τέχνη, επειδή έχουμε επεκτείνει την εφαρμογή των όρων της επιστήμης σ' όλες τις πλευρές της ζωής μας. Η τέχνη όμως για να λειτουργήσει απαιτεί μια ιδιαίτερη στάση, απαιτεί να αντιμετωπίζεις τον κόσμο με διαφορετικό βλέμμα και πνεύμα. Η τέχνη συνιστά έναν διαφορετικό τρόπο ενατένισης· έναν "ποιητικό" τρόπο αντιμετώπισης του κόσμου. Και δεν μπορείς να αντιμετωπίζεις τον κόσμο ποιητικά κυνηγώντας τους ρυθμούς της επιστήμης. Τα τελευταία βέβαια χρόνια η πρόοδος παγιώνεται ως αποκλειστικό ζητούμενο των ανθρώπων. Η πρόοδος και όχι το ευ ζην. Χάριν αυτής της προόδου ανεχόμαστε έναν ευτελισμό του ευ ζην, συμπίεση των απολαύσεων της ζωής, συρρίκνωση των αξιών. Είναι πολύ καταπιεστική η πρόοδος, πολύ επεκτατική. Γι' αυτό άλλωστε συνωστίζονται στις εθνικές οδούς διαφυγής οι κάτοικοι των "προοδευμένων" πόλεων κάθε Σαββατοκύριακο, για να ξεκουραστούν στη "συντήρηση" της υπαίθρου και της φύσης που εξακολουθεί να μεγαλώνει τα δέντρα της και να ανθίζει με τον ίδιο και απαράλλακτο τρόπο. Η ζωή εκεί φαίνεται ότι μπορεί μόνο να βιωθεί κι όχι να "προοδεύσει". Κι όσο για την πρόοδο στο πνευματικό επίπεδο της ανθρωπότητας, δεν υπάρχει, νομίζω, αμφιβολία ότι παραμένει ακόμη ευσεβής πόθος».   

Συμμερίζεσθε την άποψη ότι η σύγχρονη ελληνική εικαστική δημιουργία είναι εφάμιλλη της ξένης και πρέπει να κάνουμε προσπάθεια να την εξάγουμ, επειδή η πρόκληση της παγκοσμιοποίησης βρίσκεται ήδη στο σπίτι μας;

«Αν παραδεχτούμε ότι πράγματι έχουμε στη χώρα μας τέχνη εφάμιλλη της διεθνούς και ότι η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται ήδη στο σπίτι μας, τότε θα πρέπει να παραδεχτούμε αντιστοίχως ότι οι αγοραστές κτύπησαν την πόρτα μας. Στην πραγματικότητα αυτοί που κτυπούν την πόρτα μας είναι μάλλον πωλητές που ενδιαφέρονται να μας πουλήσουν τα περισσεύματα των δικών τους προϊόντων, αδιαφορώντας γι' αυτό που διεθνώς ονομάζεται σήμερα πολιτιστική διαφορετικότητα. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η εντοπιότητα αντιμετωπίζεται σαν εξωτισμός ή φολκλόρ. Τα μητροπολιτικά κέντρα προωθούν την άποψη της παγκοσμιοποίησης στην τέχνη, στον πολιτισμό, στην οικονομία, στη γλώσσα, επειδή κυρίως ενδιαφέρονται για την κατάκτηση της παγκόσμιας αγοράς. Είναι, νομίζω, προφανές ότι η οικουμενικότητα των ανθρωπιστικών αξιών ουδόλως τους αφορά. Νομίζετε ότι κάτω απ' αυτές τις συνθήκες οι δυνατότητες "εξαγωγών" της ελληνικής εικαστικής δημιουργίας αφορούν την πραγματική προώθηση κάποιας εγχώριας ιδιαιτερότητας στη διεθνή πολιτιστική σκηνή;».

Και η περίφημη αφομοιωτική ικανότητα του Έλληνα;

«Η διαφορά είναι πως τώρα δεν αφομοιώνουμε καθόλου. Τα παίρνουμε όλα αναφομοίωτα».

Συμφωνείτε μ' αυτό που λέγεται ότι η τέχνη είναι η καινούργια θρησκεία;

«Η τέχνη είναι πιο παλιά από τη θρησκεία, αλλά τέλος πάντων. Αυτά είναι προσπάθειες διαφημιστικές. Θεοποίησης, ειδωλοποίησης και μυθοποίησης. Είναι ένα παράλληλο όχημα του χουλιγκανισμού να την κάνουμε θρησκεία. Γιατί μ' αυτή την έννοια, προφανώς, εννοούμε να την κάνουνε και την τέχνη θρησκεία. Όπως λένε "Μαντόνα" και "Ολυμπιακός"».

Μιλάτε για εγχώρια πολιτιστική παράδοση. Τι εννοείτε;

«Η παράδοση στην οποία αναφέρομαι είναι η αγκαλιά από την οποία όλοι ξεκινάμε και κάθε στιγμή αισθανόμαστε σαν αυτονόητη την ύπαρξή της γύρω μας. Αν αναζητήσουμε τα λόγια για να περιγράψουμε το πρόσωπό της και να το κάνουμε κατανοητό σε άλλους, θα ανακαλύψουμε έκπληκτοι ότι έχουμε χάσει ήδη την επαφή με τη ζωοποιό ουσία της· "φύσις κρύπτεσθαι φιλεί". Και η παράδοση είναι η πολιτισμική "φύσις" των ανθρώπων και όποιος την αμφισβητεί, αυτοστιγμεί, τη χάνει. Η αγκαλιά αυτή είναι ένα σύνολο δεδομένων, θέσεων και αντιθέσεων, ενθουσιασμών και απογοητεύσεων, έπαρσης και ταπεινότητας, ηγεμονίας και υποταγής, εξάρσεων και πτώσεων· η σύγχυση όλων αυτών που έρχονται και παρέρχονται, για να αντικατασταθούν από άλλα που επίσης θα παρέλθουν, οργανώνει έναν αξεδιάλυτο "κόσμον", με την αρχαία έννοια του όρου, που εξακολουθεί να κινείται με τον ίδιο τρόπο και να γονιμοποιεί την πολιτιστική μας μνήμη. Το παραμικρότερο κομμάτι αυτής της μνήμης εμπεριέχει την ιστορική συνέχεια όλων αυτών των μεταπτώσεων· και μόνο με την επίγνωση αυτής της ιστορικής συνέχειας μπορούμε να προκαλέσουμε τις γονιμοποιές εκείνες ανατροπές, που χωρίς αυτές η Παράδοση καταντάει μουσειακό είδος, λαογραφικό έκθεμα ή νοσταλγική αναπόληση. Η παράδοση δεν περιγράφεται. Ή βρίσκεται κανείς εντός της ή τον αγνοεί». 

Χαρακτηριστικά έργα του Χρ. Μποκόρου